Twoja wiadomość została wysłana pomyślnie
W życiu każdego rodzica może dojść do sytuacji, w której dziecko się rozchoruje lub dojdzie do innego nieoczekiwanego zdarzenia, przez które rodzic będzie natychmiastowo potrzebować wolnego w pracy. Wówczas mogą narodzić się pytania: ile dni takiego zwolnienia przysługuje? Ile płatne jest zwolnienie na dziecko? Czy istnieją jakieś alternatywny? Te kwestie omawiamy w dzisiejszym artykule.
Podobnie jak w przypadku zwolnień chorobowych, kwestie dotyczące zwolnienia na opiekę nad dzieckiem regulowane prawnie poprzez zapisów w Kodeksie Pracy. Za to konkretne odpowiada Art. 188 Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – przyznaje ono rodzicom prawo do uzyskania zwolnienia celem opieki nad dzieckiem w wieku do lat 14, którzy mają na wychowaniu co najmniej jedno dziecko. Nie oznacza to jednak, że jeśli dzieci jest dwójka, to ilość wolnego zwiększa się dwukrotnie. Liczba dzieci nie zmienia okresu wolnego.
Dobrze jest wiedzieć, że zwolnienie na opiekę na dziecko można uzyskać nawet wtedy, gdy dziecko jest zdrowe. Wolne to musi jednak bezwzględnie wiązać się z opieką nad dzieckiem.
Prawo do zwolnienia na dziecko przysługuje obojgu rodzicom, jednak nie mogą podzielić tego samego czasu między siebie. Ten rodzic, który jako pierwszy złoży wniosek o opiekę nad dzieckiem, będzie musiał wykorzystać cały wymiar wolnego – nie może wyręczyć go drugi rodzic, przejmując na siebie resztą wolnego.
Celem uzyskania zwolnienia na opiekę nad dzieckiem, rodzic powinien zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu ze swoim dzieckiem. W trakcie wizyty lekarz oceni stan zdrowia dziecka i postawi diagnozę, na podstawie której stwierdzi, czy konieczność opieki jest zasadna.
Po pozytywnym rozpatrzeniu, lekarz wystawia specjalne zaświadczenie lekarskie, które upoważnia rodzica do wzięcia wolnego z powodu opieki nad dzieckiem. Zaświadczenie to należy złożyć u pracodawcy bądź w ZUS-ie celem ubiegania się o zasiłek opiekuńczy.
Zgodnie z zapisami ustawy w Kodeksie Pracy, czas trwania wolnego z uwagi opieki nad zdrowym dzieckiem wynosi albo 16 godzin, albo 2 dni.
Taki wymiar czasowy pozwala rodzicowi na odebranie dziecka ze szkoły w nagłej sytuacji bądź udanie się z dzieckiem na wizytę do lekarza. W przypadku pracy na niepełny etat wymiar ten obliczany jest proporcjonalnie, a niepełne godziny zostają zaokrąglone w górę.
Wymiar wolnego należy wykorzystać w roku kalendarzowym – prawo nie zezwala na przeniesienie zachowanych godzin na następny rok. Jeżeli czas na opiekę nad dzieckiem nie zostanie przez nas wykorzystany, przepada bezpowrotnie. Ponadto, rodzic nie może w tym przypadku ubiegać się o ekwiwalent pieniężny (tak jak to bywa w przypadku niektórych innych rodzajów wolnego).
W przypadku zwolnień udzielanych na opiekę nad dzieckiem zdrowym, pracownikowi przysługuje wynagrodzenie standardowe, a czas spędzony nad opieką nad dzieckiem traktuje się tak samo, jak chociażby podczas urlopu wypoczynkowego.
Jeśli pracownikowi przysługiwały jakieś premie, przyjmuje się stawki z miesiąca, w którym udzielono wolego.
W przypadku dziecka chorego, rodzicom przysługuje dłuższe wolnienie lekarskie. Jest to zwykle L4, którego podstawą jest jednak nie stan chorobowy rodzica, a dziecka i uprawnia do opieki nad nim przez okres trwania choroby.
Warto wiedzieć, że zwolnienie lekarskie na dziecko chore przysługuje również wówczas, gdy opiekujemy się dzieckiem nie swoim, a małżonka.
Zwolnienie lekarskie na opiekę nad chorym dzieckiem może wynosić:
Długość takiego zwolnienia jest zatem zależna od wieku dziecka. Znaczenie ma też to, czy dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności.
Za okres opieki nad dzieckiem chorym rodzicowi przysługuje zasiłek opiekuńczy o wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku. W standardowej sytuacji takim zasiłkiem jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres ostatniego roku pracy, które poprzedzają okres, w którym pracownik ubiega się o wolne na dziecko.
W przypadku, gdy rodzic potrzebuje zwolnienia z powodu wizyty u lekarza z chorym dzieckiem, w tym celu powinien wykorzystać właśnie dzień z dni opieki nad dzieckiem chorym – chyba, że celem wizyty u lekarza jest kontrola. Wówczas należy skorzystać z dni opieki nad dzieckiem zdrowym albo z urlopu opiekuńczego.
Urlop opiekuńczy jest stosunkowo nową formą dni wolnych na dziecko. W Kodeksie Pracy został opisany w 2023 roku.
Urlop opiekuńczy to zwolnienie z pracy w wymiarze do 5 dni w roku kalendarzowym, z którego rodzic może skorzystać wtedy, gdy chce zapewnić osobistą opiekę członkowi rodziny. W tym przypadku nie musi być to jedynie dziecko – pod opiekę można wziąć jeszcze małżonka lub rodzica. Kodeks Pracy dopuszcza również wzięcie urlopu opiekuńczego na opiekę nad osobą zamieszkałą w tym samym gospodarstwie domowym, o ile potrzeba opieki nad tą osobą wynika z poważnych względów medycznych.
Urlop opiekuńczy jest bezpłatny, jednakże może przydać się w sytuacji, gdy rodzic wykorzystał już dopuszczalną liczbę dni w roku kalendarzowym na zwolnienie lekarskie na dziecko.
Podobnie jak urlop opiekuńczy, zwolnienie z pracy z powodu siły wyższej to stosunkowo nowa forma wolnego, tak samo określona prawnie w Kodeksie Pracy w nowelizacji z 2023 roku.
Zwolnienie z pracy z powodu siły wyższej upoważnia każdego pracownika do wzięcia wolnego w wymiarze 16 godzin albo 2 dni kalendarzowych. Podstawą do takiego zwolnienia może być każda niespodziewana sytuacja, która wymaga natychmiastowej obecności pracownika w sprawach rodzinnych, która wynika z choroby lub wypadku (tak zwana „siła wyższa”).
Z tej formy zwolnienia mogą zatem skorzystać nie tylko rodzice, którzy pilnie potrzebują zająć się dzieckiem, ale każdy pracownik, któremu przytrafi się nagła sytuacja z kategorii „siły wyższej".
Warto pamiętać o tej formie, gdyż w przeciwieństwie do urlopu opiekuńczego jest ona płatna – jednakże jedynie w wysokości 50% wynagrodzenia. Jeżeli wyczerpaliśmy limit zwolnienia na opiekę nad dzieckiem, a nasz potencjalny powód do wzięcia wolnego to „siła wyższa”, jest to bardziej opłacalna forma niż urlop opiekuńczy.
W celu uzyskania wolnego na opiekę nad dzieckiem należy złożyć pozyskane od lekarza zaświadczenie do pracodawcy. W tym celu należy złożyć dodatkowo wniosek urlopowy. W większości przypadków taki wniosek jest w formie elektronicznej, a jego wypełnienie zajmuje z reguły nie więcej niż kilka minut.
Wśród informacji, które powinny znaleźć się we wniosku, wymienia się:
Do tak sporządzonego wniosku dołącza się uzyskane od lekarza pierwszego kontaktu zaświadczenie i tyle wystarczy, aby ubiegać się o zwolnienie na opiekę nad dzieckiem.
Nasi lekarze odpowiedzą na Twoje pytania.
E-Zwolnienie za 79 złUmów wizytę już dziś i szybko uzyskaj e-zwolnienie!
Sprawdź ostatnie wpisy o zdrowiu i medycynie na naszym mikro blogu
Po skończonej konsultacji otrzymasz potwierdzenie wystawienia zwolnienia lekarskiego. Wybierz naszą poradnie i ciesz się spokojem oraz satysfakcją.