Osoby pracujące na umowie zlecenie mają prawo do zasiłku chorobowego, ale na odmiennych zasadach od pracowników zatrudnionych na umowę o pracę. Zleceniobiorca chcący skorzystać z płatnego zwolnienia lekarskiego, musi przystąpić dobrowolnie do ubezpieczenia chorobowego. Mimo że proces ten nieco różni się od zasad zwolnienia chorobowego dla pracowników na etacie, nie należy do rzeczy skomplikowanych. Zapoznaj się z istotnymi kwestiami dotyczącymi zwolnienia lekarskiego na umowie zlecenie w poniższym artykule.
Tak. jest Ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa z 25 czerwca 1999 r. jest podstawą prawną przyznawania chorobowego zasiłku pracownikom na umowie zleceniu. Zgodnie z przepisami w niej zawartymi, zleceniobiorca może dobrowolnie przystąpić do ubezpieczenia chorobowego. W tym celu musi on opłacić składkę w okresie 90 dni – wtedy przysługuje mu świadczenie chorobowe.
Istnieją zasady, które musi spełnić zleceniobiorca aby mógł korzystać z płatnego L4. Musi on:
Zostać zgłoszony do dobrowolnego chorobowego ubezpieczenia,
Mieć za sobą 90 dni, podczas których był ubezpieczony,
Dostarczyć dokumenty, zawierające formularz ZUS Z-3a jeżeli zleceniodawca nie należy do płatników zasiłku
Należy pamiętać, że umowa zlecenie nie obliguje zleceniodawcy do wypłacania wynagrodzenia za nieprzepracowane godziny (czyli okres choroby) – to ZUS reguluje świadczenia chorobowe od pierwszego dnia pobytu zleceniobiorcy na L4.
Zleceniobiorca może otrzymać świadczenie już od pierwszego dnia objęcia ubezpieczeniem, mimo że zwykle prawo do zasiłku chorobowego powinno przysługiwać po 90 dniach. Taki wyjątek dotyczy:
Ludzi, którzy byli ofiarami wypadku w drodze do pracy lub wracając z niej,
Absolwentów uczelni i szkół, którzy dołączyli do grona osób objętych ubezpieczeniem chorobowym w ciągu 90 dni od czasu zakończenia nauki,
Senatorów oraz posłów, którzy dołączyli do grona osób objętych ubezpieczeniem chorobowym w ciągu 90 dni od czasu zakończenia kadencji.
Prawo do zasiłku chorobowego nie wygasa wraz z dniem końca umowy zlecenia – jeżeli choroba trwa przynajmniej 30 dni i zaczęła się nie później niż 14 dni po końcu ubezpieczenia to zleceniobiorca wciąż może pobierać zasiłek. W przypadku chorób zakaźnych zleceniobiorca może pobierać zasiłek nawet do 3 miesięcy od zakończenia pracy na umowę zlecenie.
To, ile wynosi zasiłek chorobowy jest uzależnione od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia pracownika z ostatniego roku. Jeśli zleceniobiorca jest zatrudniony krócej, to bierze się pod uwagę przychód za pełne miesiące. Aby obliczyć zasiłek trzeba wziąć pod uwagę, że:
- Wysokość zasiłku chorobowego to 80% podstawy wymiaru.
- Składka na ubezpieczenie chorobowe to 2,45% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie finansowanych przez zleceniobiorcę.
- W przypadku wypadku przy pracy, ciąży lub poddaniu się operacji medycznej w celu ofiarowania organów – zasiłek to 100% podstawy wymiaru.
Zleceniobiorca objęty ubezpieczeniem chorobowym, który spełnia wymagania ustawowe, ma prawo do zasiłku chorobowego wypłacanego przez ZUS. W przypadku umowy zlecenia nie ma czegoś takiego, jak podział kosztów związanych z okresem niezdolności do pracy, jak ma to miejsce przy umowie o pracę. Oznacza to, że całość zasiłku finansuje ZUS.
Kwotę zasiłku chorobowego zleceniobiorców ustala się po odliczeniu dokładnie 13,71% podstawy wymiaru składek, na ubezpieczenia społeczne. Art. 43 i 44 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego mówi o tym, że w przypadku choroby i macierzyństwa zleceniobiorcy przysługuje mu prawo do zasiłku chorobowego w wysokości:
- 70% podstawy w przypadku pobytu w szpitalu
- 80% podstawy w przypadku choroby
Zgodnie z art. 46 i 50 tejże ustawy, zasiłek chorobowy w wysokości 100% podstawy przysługuje zleceniobiorcy który jest niezdolny do pracy:
- W okresie ciąży,
- Ponieważ poddał się specjalistycznym badaniom lekarskim obowiązujących kandydatów na dawców tkanek, narządów czy komórek lub zabiegowi ich pobrania.
- Przez wypadek w drodze do pracy lub podczas powrotu z niej.
Zasiłek chorobowy wypłaca się za każdy dzień, kiedy pracownik nie był zdolny do pracy, ale nie dłużej niż przez 182 dni. Ewentualnym odstępstwem od tej zasady jest zachorowanie na chorobę zakaźną jak np. gruźlica – wtedy czas ten zostaje wydłużony do 270 dni (wynika to z art. 8 ust. 1 pkt 2).
- Możliwość wyboru. Zleceniobiorcy mogą sami decydować, czy chcą być objęci ubezpieczeniem chorobowym. Niektóre osoby cenią sobie elastyczność i nie decydują się na płacenie składek, jeżeli nie uznają tego za konieczne.
- Zasiłek macierzyński oraz inne świadczenia. Po 90 dniach opłacania składek zleceniobiorca zyskuje prawo do zasiłku macierzyńskiego, chorobowego i opiekuńczego, co biorąc pod uwagę dalszą perspektywę czasową może okazać się bardzo korzystne.
- Zasiłek chorobowy nawet po wygaśnięciu umowy.
- Elastyczność w płaceniu składek. To zleceniobiorca decyduje, czy chce podjąć się opłacania składek na ubezpieczenie chorobowe. Daje to większą kontrolę nad kosztami, bo pracownicy etatowi mają obowiązek ich płacenia.
Art. 7 ustawy przewiduje, że zasiłek chorobowy przysługuje także osobom, które nie są zdolne do pracy po wygaśnięciu ubezpieczenia chorobowego, o ile spełniają one określone warunki. Taka niezdolność musi trwać przynajmniej 30 dni bez przerwy oraz powstać w czasie odpowiednim po ustaniu prawa do ubezpieczenia chorobowego.
Zleceniobiorca otrzyma świadczenie chorobowe w sytuacji gdy uzyskał on prawo do zasiłku chorobowego. Może to nastąpić jedynie wtedy, gdy zleceniobiorca dostanie zgłoszony do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Wiele ludzi ceni sobie możliwość wyboru w kwestii płacenia składek, czego nie ma przy umowie o pracę.
