Menopauza owiana jest pewną tajemnicą od dawna, choć przecież na pewnym etapie dotyczy ona każdej kobiety. Obecnie coraz częściej okres ten przestaje być tematem tabu i podnoszony zostaje publicznie w mediach, nie tylko przez ekspertów medycznych, lecz także znane osoby i celebrytów.
Wiele pytań krążących w sieci dotyczy nie tyle samego przebiegu menopauzy, co jej połączenia z płodnością i wiekiem kobiety – między innymi wątkiem często zaprzątającym głowy czytelniczek jest ciąża po 50. W poniższym artykule postaramy się więc odpowiedzieć na najczęstsze pytania związane z tym tematem.
Menopauza jest naturalnym etapem w życiu kobiety zazwyczaj kojarzonym z przekwitaniem i utratą dalszej możliwości zajścia w ciąże. To właśnie w okresie klimakterium, który poprzedza menopauzę, dochodzi do powolnego wygasania pracy jajników – zmniejszenia ich rozmiaru i ograniczenia wydzielania hormonów (estrogenów i progesteronu) – co spowodowane jest starzeniem się organizmu.
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) menopauzą nazywamy więc dokładnie ostatnią miesiączkę, po której przez okres 12 miesięcy nie wystąpiło ponowne krwawienie. Według badań do wydarzenia tego dochodzi najczęściej między 45 a 55 rokiem życia.
Przekwitaniu towarzyszą często różne objawy, które potrafią utrzymywać się nawet kilka lat po ostatniej miesiączce. Do najczęściej wymienianych należą: uderzenia gorąca, wzmożone pocenie się, bóle mięśni i stawów, problemy ze snem, ogólne zmęczenie organizmu, bóle głowy, zaburzenia rytmu serca, mrowienia czy suchość pochwy. Kobiety skarżą się jednak w największym stopniu na wzrost masy ciała oraz obniżone libido w okresie przekwitania.
W momencie właściwej menopauzy nie istnieje już możliwość zajścia w ciążę. Należy jednak pamiętać o wcześniejszym zróżnicowaniu. Mówimy tu już o okresie minimum 12 miesięcy po ostatniej miesiączce i całkowitym ustaniu krwawienia, który jest równoznaczny z zakończeniem okresu rozrodczego w życiu kobiety. Natomiast w czasie klimakterium, gdy krwawienie wciąż występuje, choć często w nieregularnych cyklach, szansa na zajście w ciążę, choć mała, wciąż istnieje.
Powszechnie za najlepszy czas na zajście w ciążę uznaje się etap do 35. roku życia. Potem spadek płodności u kobiety zaczyna być coraz bardziej zauważalny. Jest to natomiast kwestia na tyle indywidualna, że późniejsze zajście w ciążę jest wciąż jak najbardziej możliwe. Wszystko uzależnione jest tak naprawdę od wieku biologicznego organizmu.
Według danych statycznych prawdopodobieństwo naturalnego zajścia w ciążę po 50. roku życia wynosi między 1 a 3 procent, co wskazuje, że jest ono dość niskie. Zdarzają się jednak sytuacje, w których kobiety pytają „Mam 52 lata i jestem w ciąży. Czy to możliwe?”. Oczywiście, pomimo niskich szans na zajście w ciążę w tym wieku, nie jest to zupełnie wykluczone. Tak jak wspomnieliśmy wcześniej, z biologicznego punktu widzenia dopóki menopauza nie nadeszła ostatecznie, szanse na zostanie mamą, choć niewielkie, wciąż istnieją.
Płodność kobiety w okresie przekwitania maleje, co sprawia, że zajście w ciążę może stanowić w tym czasie wyzwanie. Istnieją jednak inne zewnętrzne opcje wsparcia w staraniu się o dziecko, między innymi metoda in vitro, często wykorzystywana również przez kobiety, które rozpoczęły okres menopauzy przedwcześnie. Podczas tego procesu dochodzi do zapłodnienia poza organizmem kobiety, a dopiero potem zarodek zostaje umieszczony w macicy.
Kobiety niekiedy mogą błędnie diagnozować stan, w jakim się znajdują. Dzieje się tak, ponieważ objawy towarzyszące menopauzie, często pokrywają się z tymi spotykanymi podczas bycia w ciąży. Mowa tu między innymi o wahaniach libido, szybkich zmianach nastroju czy spóźniającym się okresie. Najprostszym sposobem na sprawdzenie źródła swoich dolegliwości jest wykonanie testu ciążowego.
Natomiast, aby bezpośrednio potwierdzić, że to menopauza jest przyczyną problematycznych odczuć, warto wykonać test poziomu hormonu FSH (tak zwanego hormonu folikulotropowego). Badanie to, tak jak w przypadku testów ciążowych, można wykonać w domu i przeprowadza się je na podstawie porannego moczu. Jest to najprostsza opcja odpowiedzi na pytanie, czy okres menopauzy dotyczy właśnie nas. Oczywiście nie należy zapominać, że najpewniejszym sposobem jest zawsze udanie się do lekarza i zasięgnięcie dodatkowej opinii specjalisty.
Wszystkie kobiety, nawet po 50. roku życiu, które wciąż nie osiągnęły momentu właściwej menopauzy, nie powinny rezygnować z dotychczasowego zabezpieczania się podczas stosunku. Kobiety w okresie klimakterium powinny więc dalej zwracać uwagę na stosowanie antykoncepcji hormonalnej – jeśli oczywiście nie planują zajścia w ciążę. Pomimo nieregularnych dni płodnych i tym samym niskiej szansy na zapłodnienie, ryzyko zostania mamą wciąż istnieje.
Według opinii wielu kobiet okres klimakterium oraz menopauzy określany jest jako niezwykle męczący i utrudniający codzienną egzystencję. Niestety wciąż nie istnieje jedno specjalne antidotum na pozbycie się trudności. Zgodnie z wytycznymi dostępnymi na oficjalnej stronie rządowej istnieje jednak kilka sposobów na złagodzenie objawów klimakterium u kobiet.
Dużą rolę w poprawieniu samopoczucia odgrywa odpowiednia dieta i kwestie związane bezpośrednio z pożywieniem i przyswajanymi witaminami. Oto kilka porad, które mogą okazać się pomocne podczas tego trudnego etapu: regularne spożywanie posiłków niskoprzetworzonych bez pośpiechu, zastąpienie słodyczy warzywami lub owocami, spożywanie naturalnych źródeł potasu (na przykład w postaci pomidorów, awokado, bananów) czy ograniczenie produktów zbożowych i czerwonego mięsa.
Innym ważnym aspektem podczas klimakterium jest zwrócenie uwagi na regularne nawodnienie organizmu i wypijanie co najmniej 2 litrów niesłodzonej wody dziennie. Nie należy zapominać również o odpowiedniej ilości i jakości snu (minimum 7 godzin) oraz aktywności fizycznej. Wszystkie te czynności mogą okazać się pomocne w łagodzeniu objawów wczesnej menopauzy i z pewnością świetnie sprawdzą się jako poprawa humoru w gorsze dni.
Podsumowując, według badań płodność kobiety maleje tuż po 35. roku życia, co znacząco wpływa na potencjalne szanse na zajście w ciążę. Wiek nie jest jednak czynnikiem przesądzającym o możliwości zostania mamą w kolejnym etapie życia. Organizm człowieka to kwestia indywidualna, dlatego też nie istnieje jeden właściwy harmonogram płodności dla każdej z kobiet.
Oczywiście szanse na zajście w ciąże po 50 są znacznie niższe niż we wcześniejszych latach, natomiast osoby, które wciąż chciałaby spróbować, zachęcamy w pierwszej kolejności do konsultacji z lekarzem specjalistą.